De Vlaamse en Franstalige socialistische en liberale partijen hebben in de Senaat hun vier wetsvoorstellen over de uitbreiding van de euthanasiewet voorgesteld. De SP.A, de PS, Open VLD en de MR willen euthanasie ook mogelijk maken voor wilsbekwame minderjarigen, het liefst nog in deze legislatuur. Binnen de regering is er echter geen meerderheid over de voorstellen. Bovendien is CD&V misnoegd dat liberalen en socialisten “naar alternatieve meerderheden zoeken”.
Liberalen en socialisten – de paarse partijen van weleer – maakten begin deze eeuw samen met het toenmalige Agalev euthanasie mogelijk in ons land. Elf jaar later dienen ze vier wetsvoorstellen in om de wetgeving uit te breiden naar wilsbekwame minderjarigen. “Want op lijden staat geen leeftijd”, luidt het.
“De uitbreiding geldt voor alle minderjarigen die oordeelsbekwaam zijn. Dat betekent dat een arts erover moet oordelen of de patiënt in kwestie bekwaam is om de idee van dood volledig te vatten en die ook kan plaatsen”, legt Open VLD-senator Jean-Jacques De Gucht, een van de bezielers van de euthanasie-uitbreiding, uit. Naast de arts zou ook een psycholoog zijn zeg moeten doen.
In de wetsvoorstellen willen de liberalen en socialisten ook vermijden dat ziekenhuizen euthanasie kunnen afblokken. Ze mogen artsen niet verhinderen euthanasie toe te passen. Artsen die niet op een vraag voor euthanasie willen ingaan, worden verplicht het dossier van de patiënt door te geven aan een andere arts. Voorts wordt de wilsverklaring in de nieuwe voorstellen onbeperkt geldig. Nu is die slechts vijf jaar geldig. De ondertekenaar kan zijn wilsverklaring ook steeds herroepen en kan zelf een einddatum voor de geldigheid van de verklaring inschrijven.
CD&V wil ondergrens…
De vier partijen willen de uitbreiding nog deze legislatuur goedkeuren, maar binnen de federale regering is er geen meerderheid over de voorstellen. Het CDH wil van geen uitbreiding weten. CD&V wil er wel over praten, maar stelt een aantal belangrijke eisen.
Zo willen de Vlaamse christendemocraten een ondergrens bij euthanasie voor minderjarigen, bijvoorbeeld de grens van ontvoogde minderjarigen. “Vandaag kunnen zij ook al vanaf 15 jaar euthanasie vragen. We moeten gaan kijken of er elementen zijn in het debat om het ook voor die 15-jarigen toe te staan”, stelt CD&V-senator Els Van Hoof van CD&V.
Een leeftijdsgrens op 15 jaar dus. Maar SP.A-senator Guy Swennen wijst erop dat minderjarigen “in de huidige wet op de patiëntenrechten ook al kunnen weigeren bepaalde medicijnen te nemen, zelfs al zijn die levensreddend. Ook daar wordt in de huidige wetgeving door de artsen geoordeeld of er oordeelsbekwaamheid bij die minderjarige is”.
…en voelt zich gepasseerd
De liberale en socialistische partijen hopen CD&V alsnog te overtuigen om hun voorstellen te steunen. “Ik denk dat de voorstellen die voorliggen evenwichtige voorstellen zijn waarbij de verzuchtingen van CD&V duidelijk naar voren komen”, zegt De Gucht.
Als de christendemocraten toch passen, rest nog altijd een wisselmeerderheid in het parlement, want Groen en de N-VA toonden zich eerder al bereid de wetsvoorstellen te steunen. De teksten die de N-VA eerder indiende, zijn overigens aan de voorstellen toegevoegd.
Maar zo’n wisselmeerderheid zou de federale regering allerminst deugd doen, blijkt uit de misnoegdheid die vandaag bij CD&V heerst. De partij apprecieert het solospel van de paarse partijen niet: “We hadden afgesproken om samen dit debat te voeren, we hadden het ook al een stukje afgelijnd. We stellen nu vast dat er hier naar alternatieve meerderheden wordt gezocht en daar kunnen we het niet mee eens zijn”, reageert Van Hoof.
Ook CD&V-vicepremier Pieter De Crem vindt dat een wisselmeerderheid een “zeer slechte zaak” zou zijn. “In een dergelijk moeilijk dossier moet rekening gehouden worden met alle standpunten, zeker in een coalitie. Wij zijn bereid om de discussie aan te gaan, maar wij staan erop dat er met onze standpunten rekening wordt gehouden”, zei hij resoluut in “Villa politica”. De Crem maakte duidelijk dat de huidige voorstellen van zijn coalitiepartners niet aanvaardbaar zijn, onder meer over de toepassingsvoorwaarden moet zeker nog gesproken worden, stelde hij.
De Gucht juicht de bereidheid van de oppositiepartijen toe, maar vindt het belangrijk dat de uitbreiding “over de grenzen van de meerderheid en oppositie heen” gesteund wordt. Volgens Swennen was het indienen van eigen voorstellen (zonder unanimiteit in de regering, red.) “de meest aangewezen methode”, aangezien de legislatuur nog maar een klein jaar duurt.
