‘Het voorstel kan een averechts effect hebben’, vindt theoloog Didier Pollefeyt (KU Leuven). ‘In het leerplan rooms-katholieke godsdienst is diversiteit al opgenomen. We krijgen zelfs de kritiek dat we te weinig tijd aan de katholieke identiteit besteden. De 70procent leerlingen in het katholieke net en de 13procent uit het officieel onderwijs die rooms-katholieke godsdienst volgen, krijgen dat dus mee. Moet je de hele boel omgooien vanwege lacunes in die overige 17procent?’
Pollefeyt ziet al meteen de problemen bij de invulling. Zal een uur over het Oude Testament tellen als een uur jodendom? Wat met Jezus, die ook als profeet in de islam geldt? Hij wijst ook op ongewenste neveneffecten. ‘Godsdiensten vergelijken leidt al snel tot het opstellen van kolommetjes met eigenschappen. Het beklemtoont de verschillen en isoleert de religies van elkaar. De vrees bestaat dat in het ene uur pure godsdienst dat overblijft de leer strakker zal worden. Zo riskeer je het omgekeerde te bekomen van wat je wil.’
Moraalfilosoof Patrick Loobuyck (UGent en Universiteit Antwerpen) staat daar lijnrecht tegenover. ‘Het voorstel heeft de verdienste het debat aan te zwengelen. Maar het gaat niet ver genoeg. Laten we de godsdienstlessen zoals die vandaag bestaan vervangen door een vak levensbeschouwing, ethiek en filosofie, afgekort LEF.’
‘Ik ben er tegen dat de levensbeschouwelijke instanties hun eigen lessen inspecteren. Dat moet onafhankelijk gebeuren, door de overheid. Ja, ik besef dat dat revolutionair klinkt in dit land. Maar de realiteit is dat nog weinig ouders hun kinderen naar een school sturen vanwege het levensbeschouwelijke. Godsdienst mag, maar moet facultatief zijn.’
De huidige leerkrachten kunnen het vak LEF geven, met wat omscholing, meent Loobuyck. En met één algemeen vak zijn we af van de rompslomp die het organiseren van lessen voor alle godsdiensten vandaag is.
Jean-Jacques De Gucht vindt het voorstel van Loobuyck ‘interessant maar onhaalbaar’. ‘Je kunt niets afschaffen wat in de grondwet vastligt, het is een doodlopend spoor.’ ‘Klopt’, zegt Loobuyck, ‘dus vraag ik de politici de grondwet te veranderen.’
