“Als ons carnaval geschrapt wordt als cultureel erfgoed, dan zadelt dit Aalst en al zijn inwoners op met het stigma van racisten en antisemieten.” Dat hebben de Aalsterse burgemeester Christoph D’Haese (N-VA) en schepen Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) duidelijk gemaakt aan het Unesco-comité in Parijs. De beslissing valt pas in december.
Unesco, een organisatie van de VN, heeft Aalst carnaval in 2010 toegevoegd aan de lijst van ‘immaterieel cultureel erfgoed’. Ook het Ros Beiaard in Dendermonde en de Brugse Heilig Bloedprocessie prijken daarop. Dat Aalst die erkenning nu dreigt te verliezen, is een gevolg van de praalwagen van ‘De Vismooil’n’ in de stoet van dit jaar. Die was opgetuigd met poppen met haakneuzen en pijpenkrullen. Het idee: de carnavalsgroep laste een ‘sabbatjaar’ in en wilde sparen voor de optocht van volgend jaar. Meteen regende het afkeurende reacties van Joodse organisaties en ook Unesco liet weten de wagen racistisch en antisemitisch te vinden. Gisteren mochten burgemeester D’Haese en schepen De Gucht het gaan uitleggen op het hoofdkwartier in Parijs. Na afloop had Jean-Jacques De Gucht het over “een goeie dialoog”. Hij toonde zich opgetogen over het feit dat hij samen met D’Haese anderhalf uur lang de context van Aalst carnaval had kunnen schetsen aan het twaalfkoppige evaluatiecomité, waarin zes nationaliteiten zetelen en dat wordt voorgezeten door een Zuid-Koreaanse. Voertaal was het Engels. “De sfeer was niet slecht. Het blijft natuurlijk een politieke beslissing, maar het is belangrijk dat we die niet laten afhangen van een eenzijdig verhaal”, zegt De Gucht. “We hebben duidelijk gemaakt dat een schrapping Aalst en al zijn inwoners zou stigmatiseren als racisten en antisemieten, wat geenszins het geval is. Carnaval verbindt net mensen van alle achtergronden. We hebben er ook op gewezen dat Gelijkekansencentrum Unia de praalwagen niét als antisemitisch bestempelde.” De leden van het comité meenden dat dat onderzoek nog aan de gang was.
Het was nooit de bedoeling van ‘De Vismooil’n’ om racistisch uit de hoek te komen, aldus nog De Gucht. “De stereotypering van de spaarzame Jood is niets anders dan de veralgemeningen van Aziaten of Afrikanen die je op de stoet ziet. Ik herinner me een wagen met Kabila (oud-president van Congo, red.) bij een kookpot waaruit het hoofd van mijn vader prijkte en waarrond werd gedanst. Carnaval is ook geen educatief gegeven, hè.”
Naar Auschwitz
“Ik juich stereotyperingen niet toe, maar als ik naar spot en satire kijk, zie ik ze altijd opduiken. Moeten we dan elke stand-upcomedian censureren? Als je dat begint te doen, zet je de vrije meningsuiting op de helling. Daar staat tegenover dat je verantwoordelijk bent voor wat je zegt, en we negationisme bijvoorbeeld niét kunnen gedogen. Ik vind het belangrijk dat mensen weten wat de Holocaust is en ben van oordeel dat elke jongere de Dossinkazerne zou moeten bezoeken. Ik ben zelf in Auschwitz geweest: dat grijpt naar de keel.”
De Gucht stipt aan dat het stadsbestuur geen inzage heeft of wil in wat de carnavalsgroepen voorbereiden. “Controle daarop zou een averechts effect hebben. Ik vind niet dat de politieke klasse moet bepalen wat mag en wat niet.” Rest de vraag hoe de groepen deze heisa zullen verwerken in hun toekomstige praalwagens. “Ik ga ervan uit dat de controverse niet méér geschuwd zal worden dan voordien.”
Pas in december zullen de 24 landen die beslissingsmacht hebben hun oordeel vellen tijdens een Unesco-vergadering in Bogota. Nooit eerder is iets van de erfgoedlijst geschrapt. Daar zouden ook geen afspraken over bestaan. Aan de erkenning houdt Aalst geen centen over, maar ze helpt wel om subsidies los te weken en er is natuurlijk ook het prestige.
Bron: Het laatste nieuws – 18 september 2019
