Formateur Elio Di Rupo en de onderhandelaars van de acht partijen konden gisteravond alweer een nieuwe hindernis nemen. Er komen in de praktijk na 2014 samenvallende verkiezingen. De federale, Vlaamse en Europese verkiezingen worden wel niet aan elkaar gekoppeld, maar de duur van de legislatuur wordt wel aan elkaar gelinkt.
De federale legislatuur zou van vier worden opgetrokken naar vijf jaar, even lang dus als bij de verkiezingen voor de deelstaten en Europa. De acht partijen en formateur Elio Di Rupo kwamen ook overeen om de bevoegdheid over de brandweer, de civiele bescherming en de wegcode federaal te houden. De gewesten mogen wel snelheidsboetes innen op hun eigen wegen.
Samenvallende verkiezingen moeten de politieke stabiliteit ten goede komen. Maar CD&V lag lang dwars en bekwam dat er twee belangrijke grendels komen. De Vlaamse christendemocraten vrezen immers dat het regionale niveau daardoor weer ondergesneeuwd zal worden.
grendels
Zo moet de overstap naar de nieuwe federale legislatuur van vijf jaar na 2014 nog bevestigd worden door het parlement met een tweederde meerderheid. Regionale parlementen kunnen ook nog altijd zelf de datum van hun verkiezingen herleggen. In 2014 vallen de Europese regionale en federale verkiezingen sowieso al samen. Dus het probleem doet zich pas voor voor de periode daarna.
Dankzij dit akkoord kan maandag overgegaan worden tot het échte werk: het sociaal-economische hoofdstuk van de onderhandelingen en het opstellen van de begroting. Tegen dan moet ook duidelijk zijn welke partijen uitgenodigd worden om in de nieuwe regering te gaan zitten. Vallen de groenen al dan niet af, is de hamvraag.
Donderdagavond hadden de partijen ook al een akkoord bereikt over het hoofdstuk politieke vernieuwing. Nieuwe ministers zullen voortaan hun beleidsvisie moeten uiteenzetten in de Kamer. Dat idee is gekopieerd van de hoorzittingen die het Europees Parlement houdt voor kandidaat-commissarissen.
Niet iedereen was onder de indruk. Europees commissaris voor Handel en Open VLD-coryfee Karel De Gucht liet al weten het Belgische voorstel maar een ‘flauw afkooksel’ te vinden van de Europese regeling, omdat de Belgische ministers al in functie zullen zijn als ze op de rooster gelegd worden. Dat verhinderde zijn zoon, Jean-Jacques de Gucht (Open VLD), niet om op te roepen een soortgelijk ‘examen’ in te voeren voor Vlaamse ministers.
Schijnkandidaten
Meer ingrijpend is mogelijk de afspraak tegen ‘schijnkandidaturen’. Wie verkozen wordt voor een parlement, moet er ook in gaan zetelen.
Ministers moeten bovendien 5 procent inleveren op hun loon. De koninklijke dotatie wordt bevroren. Het pensioen van de parlementsleden wordt op dat van de privésector gebaseerd.
