Open Vld moet na 25 mei ofwel in
de federale én de Vlaamse regering zitten, ofwel in geen van beide
Ik geloof de
N-VA niet. Luister niet naar wat ze zeggen, maar kijk naar wat ze doen: niets
Jack
De Gucht:
6 maanden,
70 centimeter en lid van
Jong VLD
Jean-Jacques De Gucht? Bekijk hem. De broekvent van 25 die vijf jaar geleden de Vlaamse lijst van Open Vld trok, is een vent van 30 geworden. Fysiek was hij dat al. Politiek is hij het nu pas, met de goedkeuring van ‘zijn’ euthanasie voor minderjarigen. En toch. Opnieuw die Vlaamse lijst trekken zit er niet in, na zijn nederlaag tegen Mathias De Clercq. “De klap is hard aangekomen. Ik ben er niet goed van.” Maar knock-out is hij niet. “Laat het duidelijk zijn: ofwel treedt Open Vld toe tot de Vlaamse én de federale regering, ofwel tot geen van beide. Het is alles of niets.”
Klaar voor het carnaval van Aalst?
“Neen! Tijd tekort. Ik moet mijn stof nog gaan kopen voor een Schotse rok. Jullie hebben de jongste weken veel geschreven over de zogenaamde clan-De Gucht. Wel, die bestaat niet, die clan. Maar symbolisch ga ik toch een kilt aantrekken.”
Hoor de vrouwelijke verbeelding op hol slaan.
“U verwijst naar de commercial met Sharon Stone voor William Lawson’s? (Lacht) Wees gerust, ik trek een onderbroek aan.”
Misschien kan u als ‘voil jeanet’ deze week al eens gaan oefenen in Sochi.
“Ze zouden verrast opkijken als ze me daar zagen komen. Volgens de burgemeester van Sochi bestaat dat niet in zijn stad, homo’s en lesbiennes. Onze politiek had die homofobe wetten krachtiger moeten afkeuren. Niet alleen als een signaal naar Poetin, maar ook naar onze eigen sportclubs: dat wij bij ons geen homohaat tolereren. Want ook in Vlaanderen leeft dat. De islam is niet bepaald holebivriendelijk. Imams die hierheen komen gevlogen en die onze waarden en onze taal niet kennen, zouden zich eerst grondig moeten inburgeren vooraleer ze mogen preken in onze moskeeën. Waar haat gepredikt wordt tegenover holebi’s, waar de gelijkheid van man en vrouw en de scheiding van kerk en staat niet wordt aanvaard, moet de moskee worden gesloten.”
Al op uw 25ste wierp u zich op als het ethisch geweten van de liberalen. Een broekvent die over leven en dood wil beschikken, klonk het toen. Maar nu, op uw 30ste, komt u onder de schaduw van uw vader uit.
“Ik héb nooit over andermans leven en dood willen beschikken. Wat we minderjarigen willen geven, is het recht om zelf over hun leven te beschikken als ze uitzichtloos en ondraaglijk fysiek lijden. Er zijn mensen die zich afvragen waarom een 15-jarige zelf mag beslissen wat hij met zijn leven doet als hij niet eens de vrijheid heeft om een pint te bestellen of een pakje sigaretten te kopen. Ik vind dat een ijskoude vergelijking. Dat jongeren dat recht krijgen, is voor mij belangrijker dan de weerklank die ik daarmee krijg als politicus. Een eigen voornaam verwerven is niet mijn eerste zorg. Dat is niet waarom ik aan politiek doe.”
Een journaliste van onze krant zat toevallig in het Antwerpse restaurant Au Vieux Port waar de familie De Gucht onlangs de 60ste verjaardag van vader Karel vierde. Het viel haar op hoe warm en lijfelijk u en uw vader met elkaar omgaan.
“We hebben een heel hechte band. Ik wou dat we eeuwig konden doorgaan zoals het nu is. Want zo is het perfect. Mijn ouders zijn nog in de fleur van hun leven. Mijn broer en ik zijn prille dertigers, en ik ben net vader geworden. Als zonen zijn we oud genoeg om als volwassenen mee te praten, als ouders zijn zij nog jong genoeg om ons daarin te volgen. Ik hoop dat niets dat broze geluk verstoort, de volgende jaren.”
Hoe is het met Jack De Gucht?
“Goed! Hij is nu 6 maanden en meet 70 centimeter. Af en toe valt hij nog wel eens om, maar het wordt stilaan een echt manneke.”
Een blauw manneke?
“Ja. Jong VLD heeft hem bij zijn geboorte een lidkaart cadeau gedaan.”
Ververst de eurocommissaris wel eens een luier?
“Zeker. Daar is geen kunst aan, toch? Mijn papa draait daar zijn hand niet voor om, hoor.”
U, prille vader, wordt door een Canadese huisarts met een 4-jarig dochtertje als een kindermoordenaar neergezet.
“Dat filmpje van dat meisje sloeg natuurlijk nergens op. De mogelijkheid tot euthanasie die wij voorstellen, is niet van toepassing op kleuters als zij. Het is een schande dat ons wetsvoorstel op die manier verdacht wordt gemaakt. Blijkbaar wordt euthanasie in de Engelstalige wereld al snel vertaald als suicide. Ik ben geïnterviewd op de Amerikaanse zender CNN. Dan denk je: daar zit een dure redactionele machine achter die de journaliste tot in detail zal briefen over wat de bedoeling van ons wetsvoorstel is. Niet dus. Hun sterjournaliste heeft me vier, vijf vragen gesteld, maar eigenlijk was het telkens dezelfde: hoe het voelt om een kindermoordenaar te zijn.”
U stond daar heel cool en zelfverzekerd te wezen, in onverstoorbaar Engels. Well done, Belgium.
“Ik had het me toch iets glorieuzer en romantischer voorgesteld. Ik kon de interviewster niet zien, alleen horen. Ik stond midden in de Wetstraat. Elke 20 seconden denderde er een camion voorbij. Voeg daar de vooringenomenheid van de journaliste aan toe en ik moet zeggen: van het aura en het prestige van CNN bleef plots nog weinig over.”
Monseigneur Léonard is tegen uw euthanasiewet aan het bidden.
“Dat mag hij. Ik ga daar niet mee spotten. Maar Léonard is slecht geplaatst om ons de les te lezen over hoe we met kinderen moeten omgaan, lijkt me. Zijn eigen Kerk is daarin zwaar tekortgeschoten.”
Voor de koppositie op de Vlaamse lijst van Open Vld ging het tussen u en Mathias De Clercq. Hoe voelt dat, verliezen, als je dat niet gewend bent?
“Ik zou liegen mocht ik zeggen dat het niet hard is aangekomen. Het was slikken. Ik ben er echt niet goed van geweest.”
Bovendien staat u straks op de derde plaats voor het Vlaams Parlement. Aan de verliezer van het duel was toch de derde plaats op de Kamerlijst beloofd?
“Aan de verliezer was beloofd dat hij zelf mocht kiezen op welke lijst hij zou staan: Vlaams of federaal. Maar ik heb lang nagedacht over hoe ik mijn partij het best kon dienen. Met interne discussies is niemand gebaat. In tegenstelling tot wat men wel eens denkt over de zogenaamde clan-De Gucht zijn wij euh…”
Trouwe partijsoldaten?
“Ja. Ik daag u uit om andere liberalen te vinden die even loyaal zijn als wij.”
Heeft de clan-De Croo u de arm omgewrongen?
“Neen. Had men mij onder druk gezet, dan had ik dit niet aanvaard.”
Wat is er aan de clan-De Gucht beloofd na 25 mei in ruil voor zoveel loyaliteit?
“Ik moet u teleurstellen. Niets. Er is mij niets beloofd.”
Wilt u graag minister worden?
“Ooit hoop ik minister te worden, ja.”
Acht u zich daar nu al rijp voor?
“Laten we er eerst maar eens voor zorgen dat Open Vld de verkiezingen overleeft. Want de peilingen zijn weliswaar beter dan enkele maanden geleden, maar ze waren dan ook rotslecht.”
Wat is dat, overleven?
“Ik ga daar geen percentage op kleven, maar België heeft de volgende vijf jaar een gigantisch probleem als de liberalen een slecht resultaat halen. Idem voor Vlaanderen. De enige partij die echte sociaaleconomische hervormingen garandeert, zonder de dubbele agenda van N-VA, is Open Vld. Het wordt alles of niets. Laat het duidelijk zijn: ofwel stappen we zowel in de Vlaamse als in de federale regering, ofwel stappen we in geen van beide. Het is onzin om te doen alsof België en Vlaanderen los van elkaar staan. Oppositie voeren op één niveau en op het andere niveau mee besturen: niet opnieuw. Ik vind dat men moet streven naar symmetrische regeringen: dezelfde coalitie Vlaams en federaal. Andere partijen doen wat ze niet laten kunnen, maar als Open Vld moeten we niet opnieuw met één been buiten het beleid staan en met het andere erin.”
Als N-VA en CD&V aan elkaar genoeg hebben om na 25 mei een Vlaamse regering te vormen zonder liberalen, schuift uw Open Vld dus niet meer aan de federale onderhandelingstafel?
“Dan gaat u ervan uit dat de Vlaamse regering sneller gevormd wordt dan de federale. Je moet die twee aan elkaar koppelen.”
Dat is niet verplicht. Als N-VA en CD&V daar zin in hebben, houdt u hen niet tegen.
“Wie zegt dat die twee aan elkaar genoeg hebben? Als het van Open Vld afhangt, stappen wij niet in een Vlaamse regering voor er een federale regering is gemaakt. Vlaanderen moet niet doen alsof het een eiland in België is.”
Welke bevoegdheid moet Open Vld na 25 mei in handen krijgen?
“Financiën, dat zou niet slecht zijn. Een grote fiscale hervorming is onze prioriteit.”
Welke coalitie geniet uw voorkeur: met of zonder PS? Als het van PS-voorzitter Paul Magnette afhangt: een olijfboom, een centrumlinkse coalitie zonder liberalen.
“Ik wil rond de tafel gaan zitten met elke partij die de volgende vijf jaar ernstige sociaaleconomische hervormingen wil doorvoeren zonder staatshervorming. Christendemocraten, socialisten: mij best. N-VA: geen probleem, was het niet dat er een enorme kloof gaapt tussen wat ze zeggen en wat ze doen. Ze willen een sociaaleconomisch herstelbeleid voeren, zeggen ze, maar waarom merken we daar dan niets van in de Vlaamse regering? Waarom staat alles daar stil? Altijd weer kom je tot dezelfde logische conclusie: N-VA gebruikt zijn sociaaleconomische programma als voorwendsel om België te splitsen, of om het in een confederale plooi te leggen, zoals ze dat nu omfloerst verwoorden. Dat blijft hun echte agenda. De dag komt dat kiezers dat zullen inzien. En zich van hen zullen afkeren.”
Dat is niet voor morgen, lijkt het. Veel mensen stemmen N-VA zoals Urbanus: omdat ze de klassieke partijen gewoon beu zijn.
“Wat is dat, een klassieke partij? Wat is er zoveel minder traditioneel aan de N-VA dan aan de socialisten of de christendemocraten? En hoe lang nog gaat N-VA volhouden dat ze anti-establishment is? Ze zit verdorie al tien jaar in de Vlaamse regering. Het spijt me, ik geloof ze niet, die hele N-VA.”
