Reportage – In het spoor van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld), vader van de nieuwe euthanasiewet
‘Dat de buitenlandse
media hier zijn, is zo
belangrijk. Wie weet
kunnen we zo ook
in het buitenland
iets veranderen in
de maatschappij.
Daarvoor ben je toch
politicus?’
Jean-Jacques De Gucht
Senator
Zonder ongelukken is euthanasie vanaf vanavond ook mogelijk voor wilsbekwame, terminaal zieke minderjarigen. Een wereldprimeur en dus was de wereldpers bij het ultieme debat in de Kamer aanwezig. Tot vreugde van Jean-Jacques De Gucht. ‘Hopelijk kunnen we zo ook in het buitenland iets in gang zetten.’
Wat is dat met diejen De Gucht, zeg?” De bodes van Kamer en Senaat fronsen de wenkbrauwen. Pers in het Paleis der Natie, dat zijn ze gewoon. Internationale pers, dat kan zo heel af en toe ook al eens gebeuren. Maar dat die pers één volksvertegenwoordiger op de huid zit? De journaliste van de Australische televisiezender ABC lacht. “Wel, het gaat over euthanasie bij kinderen. Dat is toch bijzonder? Bij ons wordt zo nu en dan het debat over euthanasie voor volwassenen gevoerd, maar zelfs dat ligt ontzettend moeilijk.” Na haar interview met Jean-Jacques De Gucht, die als senator aan de grondslag ligt van het nieuwe wetsontwerp, kijkt ze dan ook verward. “You look at me like I’m an alien”, merkt De Gucht op. Ze lacht aarzelend, alsof ze niet helemaal zeker is of hij daar toch geen punt heeft. “It’s just a lot to think about.” Het is de verbazing over hoe veel er in België mogelijk is, die overheerst. Ook dichter bij huis, bij de BBC. En nog het meest bij de buren in het oosten. In de Brusselse televisiestudio’s van Deutsche Welle, het Duitse antwoord op de BBC, moet De Gucht verschillende keren herhalen waarom de wet er moet komen. Omdat er op lijden geen leeftijd staat, luidt zijn mantra, en dat het er vooral om gaat kinderen de keuze te geven. Na afloop verzamelen journalisten en medewerkers zich verbaasd rond de liberaal. “En een meerderheid van de bevolking is voor? Echt? Hoe komt het toch dat de Belgen er al sinds de 18de eeuw in slagen ethisch veel progressiever te zijn dan de rest van de wereld?”
24 uur
Hoe geïnteresseerd de buitenwereld is, zo laag is de opkomst in de Kamer voor het ultieme debat over de aanpassing van de wet. Nauwelijks de helft van de volksvertegenwoordigers is aanwezig, naarmate de discussie vordert is dat nog amper een kwart. Er resten op de klok nog 24 uur tot de stemming in het groene halfrond. Gaat hier een meerderheid van de lichtjes straks op groen, dan is de uitbreiding van de euthanasiewet naar wilsbekwame, terminaal zieke minderjarigen definitief een feit. In de Senaat geraakte het voorstel eerder al probleemloos goedgekeurd. Het deed de tegenstanders dinsdag in een kramp schieten. 160 kinderartsen schreven een open brief aan de Kamervoorzitter André Flahaut (PS) met de smeekbede om de stemming uit te stellen. Een demarche die progressieve artsen in het verkeerde keelgat schoot. Zij organiseerden gistermiddag inderhaast nog een persconferentie. De boodschap: er is wel degelijk een draagvlak, de wet is wel degelijk nodig en hier is niet overhaast te werk gegaan. Het is een hart onder de riem voor De Gucht. Berichten sijpelen door dat er wel eens meer Kamerleden dan verwacht zouden tegenstemmen of zich onthouden. En dat de druk vanuit conservatieve hoek op parlementairen verhoogt. Het maakt de senator licht nerveus. Vanop de tribune hoog in de Kamer ergert hij zich mateloos aan de argumenten van de tegenstanders in het halfrond beneden. Argumenten die hij als “absurd”, “compleet onjuist” en “doelbewust mist spuien” noemt. Als Sonja Becq het spreekgestoelte beklimt voor fervent tegenstander CD&V kan hij een grom zelfs niet onderdrukken. “Ben ik dan oubollig? Of tegen het leven?”, vraagt Becq zich af. CD&V gruwelt bij het idee aan euthanasie voor minderjarigen en steekt dat ook niet onder stoelen of banken. Wanneer Becq opwerpt dat kinderen wel eens onder invloed van hun ouders kunnen vragen om hun leven te beëindigen, weet De Gucht niet meer waar hij het heeft. “Hoe komen ze daar nu bij? Denk je nu echt dat er ouders zijn die een kind dat niet wil sterven, daartoe zullen ompraten? En alsof dat iemand die voor de keuzevrijheid bij het levenseinde is, tegen het leven is.” Aan de hand van de reacties en het applaus is de verhouding in het parlement duidelijk. Becq krijgt enkel steun van cdH en Vlaams Belang. Op de andere banken blijft het muisstil. Dat dit een garantie is op een goedkeuring, durft De Gucht nog niet te denken. Toch gaat hij positief gestemd naar huis. Met dank aan de buitenlandse media. “Dat zij hier zijn, is zo belangrijk. Wie weet kunnen we zo ook in het buitenland iets in gang zetten. Iets veranderen in de maatschappij, daarvoor ben je toch politicus?”
