België krijgt een nieuwe dienst voor ‘maritieme veiligheid’ die de terreurdreiging vanaf de zee moet bestrijden. De dienst gaat jagen op ‘spookschepen’ en verdachte bemanningen screenen.
In maart trok het Israëlische databedrijf Winward aan de alarmbel in de Britse pers. Alleen al in januari en februari dit jaar zijn 2.850 schepen de Europese wateren binnengevaren die op verdachte plaatsen, onder andere rond terroristenbolwerken in Syrië en Libië, hun gps-signaal hadden uitgeschakeld. Dat signaal, het ‘Automatic Identification System’ (AIS), is nochtans verplicht voor grotere schepen met een bruto-inhoud van 3.000 ton of meer. Het bewust uitschakelen van het signaal kan zeker in verdachte regio’s wijzen op praktijken die letterlijk onder de radar moeten blijven, zoals het laden en smokkelen van wapens en drugs of het oppikken van terroristen.
En die ‘spookschepen’ belanden ook in Belgische havens, beweert datzelfde Israëlische databedrijf. Zoals een Panamees vrachtschip dat vanuit Libië over de Middellandse Zee naar Algerije trok. Daar had de bemanning 20 uur lang het AIS-signaal uitgeschakeld, om daarna rechtstreeks naar de haven in Zeebrugge te varen.
Open VLD-senator Jean-Jacques De Gucht is verontrust over die verdachte schepen. ‘Het hoeft geen betoog dat schepen die hun gps uitschakelden in de buurt van terroristische hotspots moeten worden gecontroleerd.’ De Gucht heeft de kwestie aangekaart bij partijgenoot en staatssecretaris voor de Noordzee Philippe De Backer, die zijn bekommernis deelt.
Nog dit jaar zal de regering een nieuwe cel oprichten die onze havens en territoriale wateren moet beveiligen tegen alle terroristische dreigingen vanaf de zee. De nieuwe Federale Organisatie voor Maritieme Beveiliging zal vijf medewerkers krijgen die nauw zullen samenwerken met de douane, het leger en de scheepvaartpolitie. ‘De cel zal op permanente basis, 24/7, werken en zal een beroep doen op internationale diensten. Zo kan ze de reisgeschiedenis van schepen die ons land binnenvaren beter volgen’, stelt De Backer. De cel zal ook mogelijk geradicaliseerd personeel op Belgische schepen screenen en Belgische schepen wereldwijd bijstaan met hun beveiliging tegen piraterij en terrorisme.
De Backer: ‘Schepen zijn een ideaal middel voor terroristische en andere criminele organisaties om grote hoeveelheden wapens te smokkelen, of om zelf als terroristisch wapen gebruikt te worden.’
De maatregelen komen niets te vroeg. Terwijl het databedrijf Winward in twee maanden al meer dan 2.800 verdachte schepen ontdekte die knoeiden met hun gps-signaal, zal het Belgische Maritiem Informatie Kruispunt, de operationele tak van onze kustwacht, pas dit najaar een systeem van het Europese grensagentschap Frontex krijgen om zelf eigenaardigheden in het vaargedrag van schepen te detecteren, zoals het uitzetten van het gps-signaal.
Als op onze territoriale wateren schepen worden betrapt op het uitzetten van het AIS, gaat het volgens De Backer wel vaak om vissersboten die een grote school vissen hebben ontdekt en proberen te vermijden dat andere vissersboten hen vervoegen. Soms gaat het om vissersboten met malafide plannen, zoals vissen in verboden zones of drugs ophalen. Het gebeurt natuurlijk ook dat het signaal van een schip gewoon kapot is. Het schip wordt dan aangemaand het AIS te herstellen.
Bron: De Tijd 31 mei 2017
